Epizod 177 - Spacerkiem po żyrardowskich pomnikach - część trzecia - centrum

                                    

Wychodząc z terenu cmentarza katolickiego czeka nas spacer w kierunku centrum miasta.

                                         Pomnik na terenie kościoła Karola Boromeusza

Udając się ulicą B. Limanowskiego przestajemy na chwilę przed kościołem pw. Karola Boromeusza, gdzie możemy zobaczyć pomnik Matki Boskiej z Salette przemawiającej do dwójki ubogich dzieci, Melanii Calvat i Maksyma Giraud. Objawienie to miało miejsce 19 września 1846 roku we francuskim mieście La Salette. W 2008 roku przed kościołem został postawiony pomnik w płytą ustawioną u stóp Maryi z wyrytym napisem”

„Matko Boża Saletyńska pojednawczyni grzeszników módl się nieustannie za nami, którzy się do Ciebie uciekamy”

 Po bokach umieszczono dwie lekko nachylone, podparte płyty z przesłaniem, jakie podczas objawienia zostało przesłane dzieciom.

 Pomnik Matki Boskiej na tyłach kościoła

  

Z terenu najstarszego, żyrardowskiego kościoła katolickiego kierujemy się największego, Matki Bożej Pocieszenia, gdzie na tyłach kościoła postawiona jest figura Matki Bożej Pocieszenia z tablicą zamontowaną u stóp.

„Pocieszycielko strapionych módl się za nami”.

Pomnik Jana Pawła II przed kościołem

 

Z przodu kościoła natomiast postawiony został pomnik Św. Jana Pawła II według projektu Stanisława Słoniny, polskiego rzeźbiarza i pedagoga. Postać świętego przedstawia moment zaraz po wyjściu z samolotu, kiedy to porywisty wiatr powiewał szatami pasterza, a polski papież miał właśnie klęknąć, aby pocałować „tę ziemię”. Inicjatywa uhonorowania Karola Wojtyły wyszła z Towarzystwa Przyjaciół Żyrardowa, a pomnik został częściowo sfinansowany z datków, częściowo z kasy miasta. Założono nawet Stowarzyszenie na Rzecz Budowy Pomnika Papieża Jana Pawła II.

Z stąd już niedaleko do żyrardowskiego Magistratu przed którym jeszcze kilkanaście lat temu można było „podziwiać” jeden z lokalnych cudów.  

  

Pomnik przed Magistratem

Planując zagospodarowanie przestrzeni przed Urzędem Miasta próbowano, poprzez przeprowadzenie ankiety znaleźć miejsce dla pomnika czołgu jaki miał stanąć w Żyrardowie. Wygrała jednak opcja przed Resursą, więc powierzchnia z daleką perspektywą kościoła była do wykorzystania. Niezrealizowany czołg przed Magistratem, a finalnie i przed Resursą, nie zraził lokalnych władz chcących i pragnących posiadać centralny pomnik miejski. Tak oto pomyślano, iż skoro Żyrardów to miasto tkaczy i prządek to nie może być inaczej jak postawienie z okazji kolejnej, okrągłej rocznicy czegoś, co będzie kojarzyło się stricte z historią miasta. I tak oto w kwietniu 1973 roku miejska przestrzeń wzbogaciła się o kolejny blaszany cud. Tuż przed Magistratem ustawiono pomnik projektu lokalnego artysty Adama Dreli w kształcie tkackiego czółenka. Data również nie była przypadkowa, a dokładnie w 90-tą rocznicę strajku szpularek. Pomnik ten, jak wiele innych zagościł na pocztówkach z miejskimi widokami, skutecznie przez ponad dwadzieścia lat zaburzając tak pieczołowicie planowaną przestrzeń placu, wówczas Wolności, dziś św. Jana Pawła II, oraz dominującego nad nim kościoła Matki Bożej Pocieszenia. Szczęśliwie, w latach 90-tych został on usunięty. Sprzed żyrardowskiego Magistratu idziemy w kierunku Resursy, aby po kilkudziesięciu metrach, po prawej stronie, na skwerku, tuż obok jednego z ostatnich w Żyrardowie kiosków zobaczyć pamiątkowy kamień.

 Pomnik Inwalidów

To pamiątkowy pomnik dedykowany i odsłonięty na 65-lecie powstania Związku Inwalidów Wojennych w Żyrardowie w 1984 roku, o czym głosi zamontowana tablica. Na szczęście, w ostatnich latach zadbano o ten skrawek miasta i uporządkowano teren.  Jednak pochody i delegacje często mijają go, czy to kierując się przed Resursę, czy oddając hołd żołnierzom Armii Krajowej przed pobliskim pomnikiem. Należy jednak pamiętać, iż mimo, że został wystawiony przed jeszcze socjalistyczne władze i że inwalidów wojennych w mieście ubywa z roku na rok, to nadal jest to obelisk, który został postawiony, abyśmy pamiętali o ludziach, którzy poświęcili swoje zdrowie dla naszej wolności. Nie tylko tych walczących podczas drugiej wojny światowej, ale również tych z lat 1914-1918 oraz inwalidów wojny bolszewickiej. Wszak w momencie jego stawiania w latach 80-tych XX wieku żyli jeszcze pojedynczy bohaterowie działań pierwszowojennych, o których nie możemy zapominać. Stąd już tylko krok pomiędzy budynki i stajemy przed pomnikiem dedykowanym żołnierzom Armii Krajowej.      

Pomnik Armii Krajowej Ośrodka „Żaba”

 Tu bardzo wyczerpujące informacje na temat jego budowy i powstania uzyskałem od Ośrodka Armii Krajowej „Żaba” mającego swoją siedzibę przy ulicy 1-go Maja.

Otóż powstał on z inicjatywy zarządu Środowiska „ Żaba” w Żyrardowie. Środki na jego budowę pozyskano ze zgromadzonych funduszy oraz sprzedaży drugiego wydania opracowania „Żyrardowski Ośrodek ZWZ AK”. Projektantem pomnika jest Wiesława Krupińska, a wykonał go zakład  „Kamieniarstwo” Piotra Pełki z Żyrardowa. Zgodnie z uzyskaną informacją:

„Jako główny motyw autorka zastosowała wykonany z czarnego granitu Krzyż Armii Krajowej umieszczony nad tablicą z granitu szarego, na której wykute są słowa wiersza por. Zbigniewa Kabaty ps. „Bobo”, żołnierz AK: „Nas nie stanie, Ty nie zginiesz Pieśń Cię weźmie, Legenda przechowa Wichrem chwały w historię popłyniesz Armio Krajowa”. Pod wierszem znajduje się napis „W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej i Szarych Szeregów Ośrodka „Żaba” mieszkańcy Żyrardowa”. Na bocznych skrzydłach pomnika, mających formę schodków rozchodzących się pod kątem 1200, umieszczone są skróty nazw wojskowych formacji konspiracyjnych podległych Naczelnemu Wodzowi Armii Polskiej, obrazujących historię Armii Krajowej. Na ściankach pionowych schodków po lewej umieszczone są od dołu skróty: SZP – Służba Zwycięstwa Polski, wyżej ZWZ – Związek Walki Zbrojnej i najwyżej AK – Armia Krajowa, na prawej ściance od góry: – NIE Niepodległość, niżej DSZ – Delegatura Sił Zbrojnych (na Kraj), a najniżej WiN – Wolność i Niepodległość. Symbole te mają w zamyśle autorki podkreślać chwałę AK – największej armii podziemnej świata, a jej żołnierzom dać zadośćuczynienie za lata poniżania i prześladowań.”

Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 27 września 2004 roku, poprzedzone uzyskaniem poparcia Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Wojewódzkiego konserwatora Zabytków oraz Rady Miejskiej Żyrardowa, która uchwałą z dnia 27 maja 2004 roku użyczyła na czas nieokreślony część działki na rzecz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko „Żaba” pod budowę tego pomnika. Data odsłonięcia również nie była przypadkowa. Tego oto dnia 65 lat wcześniej powstało Podziemne Państwo Polskie. Ze skweru kierujemy się w stronę Szkoły Muzycznej, gdzie czeka na nas kolejny okolicznościowy obelisk.

 Pomnik Młody Las

 

Został on ustawiony na terenie Szkoły Muzycznej w roku nadania żyrardowskiemu hufcowi harcerskiemu nazwy „Młody Las”. Uroczystość ta miała miejsce 12 października 1986 roku, a kierował nią druh Marek Opaliński. Po uroczystej mszy świętej w kościele Matki Bożej Pocieszenia harcerze i goście udali się pod szkołę muzyczną, gdzie oficjalnego odsłonięcia pomnika dokonała druhna Jadwiga Klauzińska – Michalicka pełniąca wówczas funkcję komendanta. Na obelisku wyryto słowa jednej z pieśni :

„ Gdy orzeł srebrnopióry

Do lotu zerwie się

Niech Młody Las zaszumi

W bój pośle kadry swe”. 

Sprzed szkoły, nasze kroki kierujemy w miejsce, które na dzień dzisiejszy, kojarzy się z najbardziej oczekiwanym i naturalnym pomnikiem, Filipa de Girarda, czyli przed Resursę. Zanim jednak zajmiemy się tym co widzimy, omówimy to czego nie ma, ale to już w kolejnym epizodzie.