Epizod 21: Maria Nietrzebka "Wysocka"

                Juz raz dostała ostrzeżenie, kiedy żandarmi wpadli z nienacka do żyrardowskiej ubezpieczalni gdzie pracowała. Na szczęście w ostatniej chwili zdołała połknąć bibułki z meldunkami, nim została przeszukana. Jednak tym razem, 10 marca 1944 roku,  prasy i ulotek do kolpartażu było zbyt wiele, ale mimo tego, zdołała gros z nich ukryć w wannie, a na inne narzuciła ubrania. Niestety tych z podręcznej torebki nie zdążyła zniszczyć. Aresztowano ją wraz z Janem Bolesławem Woźniackim ps "Strzała", który wówczas u niej przebywał. 
         Maria Nietrzebka ps. "Wysocka" dwudziestoletnia organizatorka i dowódca sieci wywiadowczej w Żyrardowie i okolicach, całą winę wzięła na siebie tłumacząc obecność "Strzały" dostarczeniem jedyni  worka kartofli. 

        Jego, z braku dowodów uwolniono, ją katowano i torturowano, najpierw w Żyrardowie, następnie w areszcie w Grodzisku, aż w końcu 5 kwietnia 1944 roku trafiła na Szucha. Tortury i przesłuchania były tak okrutne i nieludzkie, że w grypsach prosiła o dostarczenie trucizny, ale mimo niewyobrażalnego cierpienia i bólu nikogo nie wydała.

Po dwóch miesiącach, 18 maja 1944 roku została rozstrzelana w ruinach getta.

Maria Nietrzebka urodziła się 24 maja 1924 roku w Żyrardowie. W wieku siedemnastu lat wstapiła do "Polski Niepodległej", a po podporządkowaniu organizacji pod AK została jej członkiem. Ogromny wpływ na jej życiowe losy wywarła tragiczna historia rodziny. Ojciec, 13 września 1939 roku, został rozstrzelany przez Niemców, wkrótce zmarła matka, a jedyny brat został zesłany na roboty do Rzeszy. 

     Maria zostałą sama, przepełniona nienawiścią do okupanta, poświęciła się całkowicie walce o wolność. W swoim mieszkaniu przy ulicy Bratniej zorganizowała skrzynkę kontaktową wywiadu. W nielicznych wolnych chwilach pomiędzy pracą w ubezpieczalni a pracą w wywiadzie zdążyła jeszcze zdać maturę na tajnych kompletach w Szkole Handlowej prowadzonej przez Joannę Froehlich. Świadectwa jednak już nie zdążyła odebrać.

Niech zostanie w naszej pamięci.